TİKA VE TELSİM TARAFINDAN DESTEKLENEN DENİZ KAPLUMBAĞALARI KORUMA VE ARAŞTIRMA PROJESİ KAPANIŞ ETKİNLİĞİ YAPILDI
Taşkent Doğa Parkı bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Kıbrıs Yaban Hayat Araştırma Enstitüsü’ne bağlı Kıbrıs Deniz Canlıları Merkezi tarafından Karpaz ve Karşıyaka sahillerinde yürütülen, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı – TİKA ve TELSİM tarafından desteklenen Deniz Kaplumbağaları Koruma ve Araştırma Projesi’nin 2022 yılı kapanış etkinliği Güzelyalı Sahili’nde gerçekleştirildi.
Proje kapsamında adamızın yeşil deniz kaplumbağaları için en önemli yuvalama alanı olan Karpaz Yarımadası kumsalları ile Girne bölgesindeki sayılı iribaşlı deniz kaplumbağası yumurtlama alanından biri olan Güzelyalı Sahili’nde bulunan deniz kaplumbağası yuvaları araştırıldı ve koruma altına alındı. Güzelyalı Sahili’nde gerçekleştirilen etkinlikte, iyileşme sürecini tamamlayan yetişkin deniz kaplumbağası da tekrar doğaya salındı.
Karpaz Yarımadası’nda inovatif bilimsel yöntemler kullanılarak gerçekleştirilen çalışmalar kapsamında yuvalama kumsallarının 3 Boyutlu modelleri çıkartılarak, küresel iklim değişikliğine bağlı deniz seviyesi yükselmesinin yuvalama alanları üzerindeki etkisi araştırıldı. İki etapta hayata geçirilen ve başarı ile tamamlanan proje sayesinde ayrıca iribaşlı deniz kaplumbağası yumurtlama alanı olan Güzelyalı Sahili’ndeki ışık kirliliği azaltıldı ve sahilin insan etkilerinden zarar görmesini engelleyen bir çok çalışma hayata geçirildi.
BAŞÇERİ: “PROJE KAPSAMINDA YAPILAN HARİTALAMA ÇALIŞMASINDAN ELDE EDİLEN VERİLER, DÜNYA BİLİM LİTERATÜRÜNÜN CİDDİ İLGİSİNİ ÇEKTİ.”
TC Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri, Profesör Dr. Oğuz Türkozan ve projeye emeği geçen herkesi kutlayarak, TC olarak TİKA aracılığıyla projeye destek vermekten mutluluk duydularını söyledi. Projeye başlanırken, proje yetkililerinden, bunun bilim üreten bir proje olmasını talep ettiklerini belirten Başçeri, proje kapsamında yapılan haritalama çalışmasından elde edilen verilerin, dünya bilim literatürünün ciddi ilgisini çektiğini ve bu verilerin kısa bir süre sonra yurtdışında bilimsel bir konferansta sunumunun yapılacağını kaydetti. Vizyoner bir bakış açısıyla yapılan bu çalışmaların, 20’den fazla üniversite bulunan KKTC’de artık bilimin de üretilmesinin zamanının geldiğini ortaya koyduğunu belirten Başçeri, böyle değerli bir çalışmayı hayata geçiren herkesi kutladı.
Karpaz ve Lapta’da uluslararası gönüllülerin katılımıyla yürütülen proje ve oluşan bilim alanının, nasıl bir bilim üssü haline getirilebileceğinin de düşünülmesi gerektiğini vurgulayan Başçeri, ”KKTC hükümetinin ve üniversitelerin desteğiyle tohumu atılan bilimsel araştırma merkezinin bilimsel araştırma üssüne dönüştürülmesi Doğu Akdeniz’de özellikle kaplumbağalar konusunda çalışmalar yürüten birçok bilim insanının dikkatini çekecektir.” dedi. Bilimin sınır tanımadığını vurgulayan Başçeri, KKTC uluslararası toplumla entegre olma konusunda duvarlarla karşı karşıya olduğunu ancak bilim üretilmesi halinde o duvarların teker teker yıkılacağını kaydetti.
AKPINAR: “ÜLKEMİZDE DENİZALTI BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ HER GEÇEN GÜN AZALIYOR.”
DP Girne Milletvekili Serhat Akpınar, kaplumbağa yavrularının yumurtadan çıkarak denize ulaşması ve yaşamlarını sürdürebilmelerinin tam bir mucize öyküsü olduğunu belirterek, ülkemizde denizaltı biyolojik çeşitliliğinin her geçen gün azalırken çevre kirliliğinin arttığını söyleyerek yerel yönetimler ve merkezi hükümetin gerekli önlemleri alması gerektiğini kaydetti. İklim değişikliğinin Kuzey Kıbrıs’ın çok geriden takip ettiği bir konu olduğunu dile getiren Akpınar, mecliste komitelerden oy birliğiyle geçen ve kendisinin sunduğu yasa tasarıları olan Paris İklim Antlaşması ve BM İklim Değişkliği Çevre Sözleşmesinin en kısa sürede oylanarak yasallaşması için mesai harcayacaklarını kaydetti.
Konuşmaların ardından projeye katkı koyanlara teşekkür plaketleri ve gönüllülere teşekkür belgeleri sunuldu. Etkinlikte, Temmuz ayında merkeze yaralı olarak getirilen ve burada 2 buçuk aylık rehabilite sürecinin ardından sağlığına kavuşan yetişkin bir deniz kaplumbağası yeniden denize, doğal yaşamına bırakıldı.
AKTUĞ: “BELEDİYE OLARAK HEDEFİMİZ, TAŞKENT DOĞA PARKI İŞBİRLİĞİNDE BURADA BİR REHABİLİTE MERKEZİ YARATMAK.”
Lapta Belediye Başkanı Mustafa Aktuğ, 4 yıl önce belediye bünyesinde açılan plajda, kaplumbağaların korunması için emek sarf eden gönüllülere teşekkürlerini sunarak, belediye olarak hedeflerinin Taşkent Doğa Parkı işbirliğinde burada bir rehabilite merkezi yaratmak olduğunu vurguladı. Belediye olarak çevre ve doğayı korumak için emek veren derneklerle ve örgütlerle işbirliği yapmaya devam edeceklerini söyleyen Aktuğ, projeye destek veren herkse teşekkür etti.
KÜÇÜKÇAVUŞ: “EKOLOJİK DENGE VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ KORUMAYA YÖNELİK PROJELERE KATKI SAĞLAMAYA DEVAM EDECEĞİZ.”
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Koordinatörü Pınar Özcan Küçükçavuş, projenin hayata geçmesine katkı koymaktan mutluluk duyduklarını belirterek, projeye katkıları hakkında bilgi verdi. TİKA‘nın katkılarıyla, projede kaplumbağa yuvaları için 16 sıcaklık ölçer alındığını, iklim değişikliklerini kaydeden 3 meteoroloji istasyonu kurulduğunu, haritalandırma çalışmaları için drone kullanıldığını, sahillerde kaplumbağalar konusunda uyarıcı ve farkındalık yaratıcı tabelalar hazırlandığını dile getiren Küçükçavuş, eylül ayında yapılan bir çalıştay sonucunun da broşür ve el kitapçığına dönüştürülmesine katkı sağlayacaklarını söyledi. KKTC’de çevre, ekolojik denge ve biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik projelere katkı sağlamaya devam edeceklerini belirten Küçükçavuş, projeye emeği geçen herkesi kutladı.
KAŞOT: “DENİZ KAPLUMBALARINI KORUMA VE ARAŞTIRMA PROJESİ VERİLERİ, ÇEVRE EĞİTİM FAALİYETLERİ İÇİN ÇOK DEĞERLİ İMKANLAR SAĞLIYOR.”
Çevre koruma dairesi olarak uzun yıllardır kaptumbağa koruma çalışmalarını özveri ile izlediklerini ve desteklediklerini söyleyen Çevre Koruma Dairesi Doğal Hayat Şubesi personeli Biyolog ve Çevre Eğitimi Uzmanı Doç. Dr. Nazım Kaşot, bu yıl da yapılan çalışmalarla umutlandıklarını dile getirdi. Kaşot ayrıca, Deniz Kaplumbalarını Koruma ve Araştırma Projesi’nin verilerinin çevre eğitim faaliyetleri için çok değerli imkanlar sağladığının altını çizdi.
ZORLU ATAİ: “BİLİMSEL DOĞRULARLA SÜRDÜRÜLEN, KONUNUN UZMANLARININ YÜRÜTTÜĞÜ BÖYLE BİR PROJEDE İŞBİRLİĞİ YAPMAKTAN MUTLULUK DUYUYORUZ.”
Telsim Kurumsal İletişim Müdürü Nil Zorlu Atai, Taşkent Doğa Parkı ile ilk olarak 2 yıl önce, Kuzey Kıbrıs’taki ilk habitat restorasyonu projesi olan Telsim Ekoloji Ormanı projesi için bir araya geldiklerini belirterek, bugün yine bilimsel doğrularla sürdürülen, konunun uzmanlarının yürüttüğü böyle bir projede işbirliği yapmaktan mutluluk duyduklarını ifade etti.
TYLER: “44 YUVADAN BİN 600 KAPLUMBAĞA YAVRUSU DENİZE ULAŞTI.”
Karşıyaka Turtle Watch temsilcisi Jenny Tyler da, Güzelyalı sahilinde 38 gönüllü ve 2 çocuğun görev yaptığını belirterek sezon sonunda burada, 2’si yeşil kaplumbağa 42’si caretta carettalara ait 44 yuvadan, bin 600 kaplumbağa yavrusunun denize ulaştığını söyledi.
TÜRKOZAN: “PROJEYE FARKLI ÜLKELERDEN KATKI SAĞLAYAN HER BİR GÖNÜLLÜ, KKTC’NİN FAHRİ ELÇİSİDİR.”
Proje Koordinatörü, Aydın Adnan Menderes Üniveristesi Öğretim Görevlisi Profesör Dr. Oğuz Türkozan, projeyle ilgili bilgi vererek, proje kapsamında Karpaz Kuzey ve Güney bölgesinde, dünyanın farklı ülkelerinden 100 gönüllüyle 15 kumsalda çalışma yürütüldüğünü söyledi. Verimli geçen sezonda, bin 700 yuvaya ulaşıldığını kaydeden Türkozan, projenin gerçekleşmesine emeği geçen gönüllülere katkı koyan TC Lefkoşa Büyükelçiliğine, TİKA’ya, Telsim’e ve katkı koyan herkese teşekkür etti. TİKA desteğiyle projede teknoloji kullanıldığını, RTK dronela ile Karpaz’da tüm kumsalların 3 boyutlu haritalarının çıkarıldığının altını çizen Türkozan, temel amaçlarının iklim değişikliği sonucu kumsalda, yapısında zaman içinde meydana gelebilecek değişimleri, kıyı erezyonunu ve kumul yapısında oluşabilecek değişiklikleri, uzun vadede iklim değişikliğiyle deniz seviyesi yükseldiğinde ne kadar kıyısal alanın kaybedilebileceği gibi sorulara cevap bulmak olduğunu kaydetti.
Yuvalara ısı ölçer yerleştirilerek kuluçka süresince sıcaklık takibi yapıldığını, hava istasyonlarıyla hava durumu takibi, gece görüş kamelarıyla değişik memeli gruplarının yuvalara baskısını gözlemlediklerini belirten Türkozan, yuvalara, yuvayla ilgili bilgileri içeren pinponlar atılarak kayıt tutulduğunu da söyledi. Amaçlarının projeyi de projeye katılan gönüllüleri de gelecek yıl daha da geliştirmek olduğunu ifade eden Türkozan, projeye farklı ülkelerden katkı sağlayan her bir gönüllünün KKTC’nin fahri elçisi olduğuna vurgu yaptı.
25.09.2022